Maria Montessori zachęcała do tego, by dzieci jak najwięcej dowiadywały się o realnym świecie, który jest dla nich równie pasjonujący jak fikcja. Uważała, że nawet trzylatki mogą poznawać wiele zagadnień z dziedziny geografii, fizyki czy biologii.
„Jeśli dziecko potrafi wyobrazić sobie wróżkę i jej krainę, nie będzie mu trudno wyobrazić sobie Ameryki…” M.Montessori
Dzięki intensywnemu rozwojowi mózgu małe dzieci uczą się bardzo szybko i bardzo dużo zapamiętują. Jeżeli jakiś temat je zainteresuje, mogą wiedzieć o nim więcej niż niejeden dorosły. Aby ułatwić im naukę, warto dostosować metody pracy do potrzeb rozwojowych dzieci i zapewnić im jak najwięcej okazji do doświadczania zmysłami, eksperymentowania i działania na konkretach.
Dziś przedstawimy Wam dwa pomysły na to jak przybliżyć dzieciom temat form ukształtowania terenu.
Model z plasteliny i wody
Dzięki tej zabawie dziecko pozna różne formy ukształtowania terenu. Ponadto lepienie z plasteliny i przenoszenie wody za pomocą pipety przyczyni się do wzmocnienia mięśni ręki dziecka, doskonalenia ruchów precyzyjnych oraz koordynacji oko-ręka, które bardzo ułatwiają późniejszą naukę pisania.
Potrzebne materiały:
– plastelina (najlepiej brązowa, żółta lub beżowa)
– niebieska woda w naczynku
– pipeta
– 2 talerzyki lub inne naczynka
– tępy nóż (najlepiej drewniany lub metalowy, przeznaczony dla dzieci)
Działamy!
Poproś dziecko o wyrobienie plasteliny i ulepienie z niej kuli, a następnie zachęć je do wyklejenia dna naczynia plasteliną.
Pokaż dziecku jak wykroić kółko z plasteliny i poproś o przełożenie go do drugiego naczynia. Zachęć do wypełnienia niebieską wodą pustych przestrzeni w obu naczynkach.
Wyjaśnij, że w efekcie pracy dziecka powstało jezioro (masa wody otoczona lądem) i wyspa (masa lądu otoczona wodą).
Jeżeli dziecko będzie miało na to ochotę, zaproponuj mu zrobienie w podobny sposób pojezierza oraz archipelagu.
Innym razem możecie pokusić się o stworzenie półwyspu i zatoki lub przesmyku i cieśniny. Warto zachęcać dziecko do dotykania „wody” oraz „lądu” i porównywania wrażeń sensorycznych.
Ważne jest, żeby dziecko najpierw doświadczało, a dopiero potem poznawało charakterystykę form ukształtowania terenu:
– wyspa to masa lądu otoczona wodą
– jezioro to masa wody otoczona lądem
– archipelag to grupa wysp
– pojezierze to grupa jezior
– półwysep to fragment lądu wychodzący w morze
– zatoka to fragment morza wchodzący głęboko w ląd
– przesmyk to wąski fragment lądu łączący większe masy lądu
– cieśnina to wąski fragment wody łączący większe masy wody.
Szorstkie karty
W tej zabawie dziecko utrwali znajomość form ukształtowania terenu, doskonaląc przy tym również umiejętność posługiwania się nożyczkami oraz koordynację wzrokowo-ruchową.
Materiały:
– 4 arkusze papieru ściernego
– 8 kartek z bloku technicznego (niebieskie lub białe, pomalowane na niebiesko farbami)
– ołówek
– nożyczki
– klej (najlepiej uniwersalny lub magiczny) na spodeczku lub w małym słoiczku
– pędzelek
Działamy!
Stwórz 4 zestawy. W każdym z nich powinien znajdować się arkusz papieru ściernego oraz 2 niebieskie kartki.
Zaproponuj dziecku stworzenie kart przedstawiających różne formy ukształtowania terenu.
Poproś o narysowanie na papierze ściernym:
– wyspy/jeziora
– kilku wysp/jezior
– przesmyka/cieśniny
– półwyspu/zatoki
Zachęć dziecko do wycięcia narysowanych kształtów. Wspieraj go w tym trudnym zadaniu tylko wówczas, gdy będzie to niezbędne. Karty nie muszą być idealnie wykonane. Ważny jest sam proces ich przygotowywania.
Pokaż gdzie przykleić wycięte formy tak, by powstały pary kart:
– wyspa i jezioro
– archipelag i pojezierze
– półwysep i zatoka
– przesmyk i cieśnina
Zachęć dziecko do uważnego przesuwania palcami po kartach i dotykania szorstkiego lądu oraz gładkiej wody. Zapytaj czy pamięta czym charakteryzują się poszczególne formy ukształtowania terenu.
Podsumowanie
Ważne jest, by przy wprowadzaniu nowych zagadnień odwoływać się jak najwięcej do doświadczeń dziecka. Jeżeli byliście na wakacjach nad jeziorem, warto powspominać sobie razem te chwile i obejrzeć zdjęcia z rodzinnego archiwum.
Możecie także spróbować odszukać poznane formy ukształtowania terenu na mapach i obejrzeć ich zdjęcia w Internecie.
Zachęcamy Was również do bardziej swobodnych działań wokół tego tematu jak na przykład wspólne projektowanie wyspy marzeń czy wymyślanie przygód, które przydarzyły się jej mieszkańcom.
Dobrej zabawy!
